Skip to main content
Verhalen

Lijntjes naar het verleden

Verhalen houden de geschiedenis levend, zodat we niet vergeten

Verhalen van toen

Verplicht varen voor Koningin en Vaderland

Koopvaardijbemanningen werden op grond van de Vaar­plicht ter beschikking gesteld aan de geallieerde strijd. Van de ene op de andere dag werden ze een soort frontsoldaten. Om hun bijzon­dere oorlogservaringen niet verloren te laten gaan, zijn in 2009 vraagge­sprekken gevoerd met negen koopvaardij­veteranen.

Koopvaardij­gezinnen in oorlogstijd

Hoe verging het de gezinnen die in Nederland achterbleven tijdens de oorlogsjaren? Om hun oorlogs­herinne­ringen voor het nageslacht te bewaren, zijn vraaggesprekken gevoerd met familieleden van zeelieden die in de oorlogsjaren buitengaats waren.

Gevaren op zee: de koopvaardij in WOII

Ze waren op zee toen de oorlog uitbrak: de bemanningsleden – jongens soms nog – van de koopvaardij. Een weg terug naar huis was er niet. Dus bleven ze de oceanen bevaren voor Koningin en Vaderland. Met constant gevaar voor eigen leven. Andere Tijden over de verschrikkingen van het zeemansleven tijdens de oorlog.

Gevaren op zee: deel 2

Bombardementen, beschie­tingen, schipbreuk ... het leven van de bemanningsleden van de Nederlandse koopvaardij hing tijdens de oorlog aan een zijden draadje. In deel 2 van ‘Gevaren op zee’ vertellen ooggetuigen over hun gevaarlijke leven op zee.

"Mijn aandeel was veel groter"

Berend van Bon (1917-2021) voer als stuurman bij Shell toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. De tanker waarop hij voer werd bij een Japanse luchtaanval getroffen en vloog in brand. Hij vertelt het alsof het gisteren was.

Het zeevarend bestaan van Arie Nijgh

Arie Nijgh (grootvader van bestuursvoorzitter Hubert Nijgh) uit Katwijk voer op de ms DEMPO. Door de vaarplicht moest dit passagiersschip troepen gaan vervoeren, onder voort­durende dreiging van de vijand (zie ook de video hieronder). Pas na 68 (!) maanden varen kwam Arie weer thuis. Over de bewogen oorlogsjaren sprak hij, net als de meeste koopvaardij­veteranen, geen woord. Zijn kleinzoon zocht het uit.

Geschiedenis in beeld

Het passagierschip DEMPO van de Rotterdamsche Lloyd werd tot troepentransportschip omgebouwd. De video toont beelden van het schip onderweg voor operatie Toorts, de bevrijding van Noord-Afrika. Het ms DEMPO vaart in de eerste aanvalslinie.

Video van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie uit de serie ‘De koopvaardij in de oorlog 1940–1946’.

Video van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie uit de serie ‘De koopvaardij in de oorlog 1940–1946’.

Video van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie uit de serie ‘De koopvaardij in de oorlog 1940–1946’.

Video van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie uit de serie ‘De koopvaardij in de oorlog 1940–1946’.